Vandaag wat aandacht voor (financieel) misbruik. Dit komt helaas in allerlei vormen voor. Drie voorbeelden kwamen afgelopen week op tafel.
Zembla besteedde aandacht aan misbruik van ouderen. Als je de verkeerde persoon aanstelt als je gemachtigde, of je geeft iemand die je niet voldoende kent, je bankpasje en je pincode, kan het slecht met je saldo aflopen. Eén van de adviezen was dan ook: "Maak een levenstestament zolang je nog wilsbekwaam bent". Als mensen bij mij op kantoor komen voor een volmacht of een levenstestament (een "opgetuigde" volmacht voor het geval van wilsonbekwaamheid), waarschuw ik hen altijd dat ze iemand moeten kiezen die ze voor 300% vertrouwen. Want je geeft een gevolmachtigde de vrije hand ten aanzien van je banktegoeden, je effectenportefeuille en je huis. Soms is het best moeilijk kiezen, vooral voor mensen die geen kinderen hebben. Je kunt in het levenstestament ook een toezichthouder aanstellen, die toezicht houdt op de handel en wandel van de gevolmachtigde. Aan deze toezichthouder moet rekening en verantwoording worden afgelegd. Er is momenteel ook een campagne waarbij u vrijblijvend telefonisch informatie kunt inwinnen over het levenstestament.
Ook van mensen die niet per se wilsonbekwaam zijn, maar wel in een kwetsbare positie zitten, wordt soms misbruik gemaakt. Bijvoorbeeld als een kind een ouder dwingt een testament te maken waar het kind bevoordeeld wordt boven de andere kinderen, met soms dreigementen dat als de ouder dat niet doet, hij zijn handen van de ouder aftrekt, of er niet meer op visite gaat, of de ouder de kleinkinderen niet meer mag zien. Het is een taak van de notaris om dit te signaleren, de ouder uitgebreid en alléén te bevragen over zijn of haar bedoelingen. Ook wordt er via de KNB soms doorgegeven aan andere notarissen dat er een cliënt op bezoek is geweest bij wie misbruik wordt vermoed. Uiteraard in het kader van de privacy alleen met een letter van de achternaam, geboortejaar en regio waarin deze cliënt zich zou kunnen melden, zodat een notaris alert kan zijn als hij een dergelijke cliënt op kantoor krijgt.
Ten slotte heeft menigeen van u ongetwijfeld het nieuwsbericht gehoord dat een notaris van een groot kantoor in Den Haag in staat is gebleken 10 miljoen gelden van cliënten in 10 jaar tijd naar zichzelf over te hevelen, zonder dat het kantoor of de rechthebbenden argwaan kregen. Schokkend. En een flinke deuk in het vertrouwen dat de maatschappij in de notaris moet kunnen hebben. Transparantie in doen en laten is erg belangrijk. En de checks and balances van je kantoor op orde hebben. Gelukkig is dat op een kleiner kantoor zoals het mijne, waar eigenlijk iedereen van elkaar weet waar hij of zij mee bezig is en waar meerdere medewerkers de saldi op de rekeningen kunnen inkijken, gemakkelijker te regelen.
